Message
Çoğul | İkil | Tekil | |
---|---|---|---|
هُمْ
|
هُمَا
|
هُ
|
Gaip Müzekker
|
هُنَّ
|
هُمَا
|
هَا
|
Gaip Müennes
|
كُمْ
|
كُمَا
|
كَ
|
Muhatap Müzekker
|
كُنَّ
|
كُمَا
|
كِ
|
Muhatap Müennes
|
نَا
|
ي
|
Nefs-i Mütekellim
|
İsim sonlarına gelerek, isimlere bitişirler.
بَيْتِي : Benim evim, بَيْتُكَ : Senin evin, بَيْتُهُ : Onun (müzekker) evi, بَيْتُھا : Onun (müennes) evi
ما اِسْمُكَ؟ : İsmin nedir?
اِسْمِي مُحَمَّدٌ : İsmim Muhammed'dir.
ومَن ھذا الفَتَى الذي مَعَكَ؟ : Seninle beraber olan genç kimdir?
ما لُغَتُكَ يا مُحَمَّدُ؟ : Ey Muhammed, senin dilin nedir?
أَيْنَ أَبُوكَ يا مُحَمَّدُ؟ : Ey Muhammed, baban nerede?
'Li' ile kullanım;
لي : Benim (için), لَكَ : Senin (için), لَهُ : Onun (müzekker) (için), لَھا : Onun (müennes) (için)
ألَكَ أَخٌ يا مُحَمَّدُ؟ : Ey Muhammed, Senin erkek kardeşin varmı?
لِي أَخٌ وَاحِدٌ : Bir erkek kardeşim var.
زَمِيلِي لَهُ أَخٌ وأُختٌ : Arkadaşımın bir erkek kardeşi ve bir de kız kardeşi var.
'Li', 'İnde' ve 'Mea' kullanım yerleri;
عِنْدِي كِتَابٌ : Bir kitabım var.
لِي أَخٌ : Bir erkek kardeşim var.
عِنْدِي أَخٌ : Bu şekilde bir kullanım doğru değildir.
جَلَسَ المُدَرِّسُ مَعَ المُديرِ : Öğretmen müdürün yanında oturdu.
مَنْ مَعَكَ يا عليٌّ؟ مَعِي زَمِيلِي : Ey Ali, seninle beraber olan kimdir? Benimle beraber olan arkadaşımdır.
'Fi' ile kullanım;
مَنْ فِي ھذا البَيْتِ؟ فِيهِ حَامِدٌ : Bu evde kim var? Onda Hamit var.
ماذا فِي الحَقِيبَةِ؟ فِيھَا كِتَابِي وقَلَمِي ودَفْتَرِي : Bu çantada ne var? Onda kitabım ve kalemim ve defterim var.
'Li' nin farklı bir kullanım şekli;
جَاءَ أَخِي مِنْ مَكَّةَ : Kardeşim Mekke'den geldi.
جَاءَ أَخٌ لِي مِنْ مَكَّةَ : Kardeşlerimden biri Mekke'den geldi.
ذَھَبْتُ لِزِيَارَةِ صَدِيقِي : Arkadaşımı ziyarete gittim.
ذَھَبْتُ لِزِيَارَةِ صَدِيقٍ لِي : Arkadaşlarımdan birini ziyarete gittim.
أَسْكُنُ مَعَ قَرِيبِي : Bir yakınımla beraber (yakınımda) kalıyorum.
أَسْكُنُ مَعَ قَرِيبٍ لِي : Yakınlarımdan birinde kalıyorum.
Kelimenin sonu sakin 'ا' yada 'ى' ile bitiyorsa (ي : benim) zamiri kelimeye bitişirken;
قَفَا + ي = قَفَايَ
عَصَا + ي = عَصَايَ
يَدَانِ + ي = يَدَايَ
يَدَيْنِ + ي = يَدَيَّ
Özel Durumdaki Kelimeler
Bazı kelimeler bitişik zamirler ile kullanılırken harekelenmesi farklı olur. (أَبُوكَ ، أَخُوكَ ، حَمُوكَ ، فُوكَ ، ذُو)
المجرور
|
المنصوب
|
المرفوع
|
---|---|---|
قُلْتُ لِزَمِيلِكَ
|
رَأَيْتُ زَمِيلَكَ
|
دَخَلَ زَمِيلُكَ
|
قُلْتَ لِأَبِيكَ
|
رَأَيْتُ أَبَاكَ
|
جَاءَ أَبُوكَ
|
ھذا الكِتَابُ لِأَخِيكَ
|
سَأَلْتُ أَخَاكَ
|
قَالَ أَخُوكَ
|
Bitişik Zamirlerin Nasb Konumunda Ayrı Kullanılması
Nasb konumundaki bitişik zamirler aşağıdaki durumlarda 'إِيَّا' vasıtası ile ayrı olarak kullanılırlar.
1) Mef'ulun bih olarak fiilden önce kullanılıyorsa (bu kullanımda cümleye anlam olarak yalnızca, ancak ifadesi katar);
نَعْبُدُكَ : Sana kulluk ederiz.
إِيَّاكَ نَعْبُدُ : Yalnız sana kulluk ederiz.
*(إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ)* : Ancak Sana kulluk eder ve yalnız Senden yardım dileriz.
2) Bir mastara ait mef'ulun bih ise;
نَنْتَظِرُ زِيَارَةَ المُدِيرِ إِيَّانَا : Müdürün bizi ziyaret etmesini bekliyoruz.
مُسَاعَدَةُكَ إِيَّايَ كَانَتْ قَبْلَ مُسَاعَدَتِي إِيَّاكَ : Senin bana yardımın benim sana yardımımdan önceydi.
3) Bir bağlaç ile birbirine bağlı ise;
رَأَيْتُكَ وَإِيَّاهُ : Seni ve onu gördüm.
إِنِّي وَإِيَّاكَ نَاجِحَانِ : Sen ve ben geçtik.
4) إِلَّا sonrasında kullanılıyorsa;
مَا سَأَلْتُ إِلَّا إِيَّاكَ : Senden başkasına sormadım.
5) Bitişik zamirden sonra geliyorsa;
أَيْنَ مَجَلَّةُ المُدِيرِ؟ -أَعْطَيْتُهُ إِيَّاھا : Müdürün dergisi nerede? -Onu ona verdim.
Bu cümlede أَعْطَيْتُهُھا şeklinde demek yanlış olur. Eğer bitişik iki zamir de aynı kişiye aitse ayrı yazılır, farklı kişilere ait ise istenirse ayrı istenirse bitişik yazılabilir,
أَعْطَيْتُكَهُ / أَعْطَيْتُكَ إِيَّاهُ : Onu sana verdim.