Huneyn, su kaynaklarından mahrum, çöllerden oluşan bir vadi olup şöhretini Kur'ân-ı Kerîm'de adından bahsedilen iki gazveden birisi (diğeri Bedir) olmasından almıştır. Hevâzin Gazvesi adı da verilen bu savaşın meydana geldiği alan bugün Mekke'ye 60 km. uzaklıkta ve Seylülkebîr ile Sadr adlı iki vadiyi birleştiren 5 km, uzunluğunda bir vadidir.

Mekke ile Necid arasında ve güneyde Yemen'e kadar uzanan bölgede yayılmış olan Hevâzinliler Mekke fethi öncesinde Hz. Peygamber'in büyük bir ordu ile Medine'den ayrıldığını haber alınca bu hareketin kendilerine karşı olabileceğini düşünerek savaş hazırlıklarına başlamışlardı. Mekke'nin fethinden sonra Resûlullah'ın Tâif yolu üzerindeki Nahle'de bulunan Uzzâ putunu yıktırması üzerine kendi putları Lât'ın da tahrip edileceğinden korkan ve bütün mal varlığıyla birlikte Evtâs'ta toplanan Hevâzin kabilesinin önemli bir kolu olan Sakifliler de onlara katıldılar. Hz. Peygamber Mekke'nin fethinden 17 gün sonra 12.000 kişilik bir orduyla yola çıktı. Huneyn vadisinde pusu kuran Hevâzinlilerin Evtâs'a yönelen müslümanların Hâlid b. Velid kumandasındaki öncü birliğini oka tutmasıyla savaş başladı. Havanın henüz aydınlanmaması sebebiyle düşmanın yerini tesbit etmenin zorluğu yanında ürken hayvanların yol açtığı karışıklık ve panik, öncü birliğin dağılmasına, merkezdeki birliklerin de düzensiz bir şekilde geri çekilmesine sebep oldu. Resûlullah'ın etrafında çok az sayıda asker kaldı. Dağılan İslâm ordusu Hz. Peygamber'in uyarısı ile kısa zamanda toparlanarak çetin bir savaşın ardından Hevâzinlileri hezimete uğrattı. Kurân-ı Kerîm'de başlangıçtaki bozgunun sebebi olarak bazı müslümanların sayı bakımından kendilerini üstün görüp ve böbürlenmeleri gösterilmiş, fakat acı tecrübeden sonra Allah'ın mânevî desteğiyle zaferin kazanıldığı ifade edilmiştir (et-Tevbe 9/25-26).

Huneyn Gazvesi öncesi ve sonrasında Hevâzin kabilesinin çekildiği Karnülmenâzil ve Karnüssa'ıebe'ye sınır olan, kuyular ile evlerin bulunduğu Evtâs vadisi Mekke-Tâif otobanının 80. kilometresinde yer almaktadır.

Huneyn Gazvesi'nde hezimete uğrayan Hevâzinli müşriklerin Evtâs ve Tâif'e çekilerek yeniden savaş hazırlıkları yaptıklarını haber alan Resûl-i Ekrem, Ebû Âmir el-Eş'arî kumandasında bir birliği Evtâs'a gönderdi; kendisi de Tâif'e hareket etti. Evtâs'ta müşriklerle karşı karşıya gelerek kahramanca savaşan Ebû Âmir yaralanıp şehid olacağını anlayınca kumandayı yeğeni Ebû Mûsâ el-Eş'arî'ye bıraktı. Ebû Mûsâ ve beraberindekiler Hevâzinlilefe üstünlük sağlayarak Medine'ye döndü ve her iki kumandan Resûl-i Ekrem'in duasına mazhar oldu.

Hicaz Albümü - Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları