Ebu Derda Hazretleri’nin rivayet ettiği bir hadisi şeriftir: “Senin eşyaya muhabbetin seni kör ve sağır eder.”

Eşyanın hakikatini görebilmek için ise nefsimize hoş gelen lüzumsuz heves ve arzulardan vazgeçmemiz gerekiyor.

İçinde yaşadığımız günümüz medeniyeti, bize hürriyeti, “Başkalarına mecbur olmadan, onları rahatsız etmemek kaydıyla, arzu ve heveslerimizi tatmin edebilmemizi engelleyecek her şeyin ortadan kalkması,” olarak tarif eder.

Oysa hemen tüm dini gelenekler bunun tersine, nefsimizi terbiye edebilmemiz için bazı heveslerden, nefsimizin bize verdiği emirlerden vazgeçmemiz gerektiğini tembih eder. Ruhumuzun hürriyeti için nefsimizin hürriyetlerini kısıtlamamız gerekmektedir.

Tabiatının, nefsinin, insanı mecbur ettiği bir sürü şey var. Bu mecburiyetlerden kurtuluş, hürriyetidir. Bunun farkına da ancak önünüzden hür bir kuş uçtuğu vakit varabiliyorsunuz! İşte bir evliyayı, bir peygamberi tanıyabilmek de böyle bir şey olsa gerekir.

Düşünelim ki siz, papağanınızı balkona koydunuz. Bu papağan zaten sizin, benim gibi bir kafeste doğmuş. Ta ki önünden hür bir kuş geçene kadar kafesten ayrılmak gibi bir fikri yok. Ancak o kuşu gördüğü vakit, o fikir doğuyor. İşte aynen böyle, siz de bir evliyayla karşılaştığınız vakit, içinizde bir hürriyet fikri doğmalı.

Başta tenkit ettiğim o kıyas burada önemli. “Ben kafesteyim ama onun kafesi bütün gökyüzü,” diyorsunuz. “Neden ben onun gibi hür değilim?” diye kıyas ettiğiniz vakit, insaniyete doğru yolculuğunuz başlıyor.

Hazreti Şems çok soğuk bir kış gününde sabah namazına camiye gitmiş. Hava o kadar soğuk ve dondurucu imiş ki cemaat oldukça küçükmüş. Namaz sonrası imam, cemaate dönmüş ve şöyle iltifat etmiş: “Muhterem cemaat, ne mutlu bize ki Allah bizi mahlukatın en üstünü, ahsen-i takvim olan insan suretinde yarattı ve Müslüman olmayı nasip etti. Ne mutlu size ki böyle bir soğuğa rağmen cemaate katıldığınız için Allah size Müslümanların da üstünü olmayı nasip etti.”

Şems bir hışımla, “Yalancı! Niye Müslümanlara yalan söylüyorsun? Sen onları kendilerinden kötülerle kıyaslayarak tembelleştiriyorsun. Niye onları kendilerinden daha üstün olanlarla kıyaslamıyorsun?” diyerek azarlamış.

Dünya işlerinde insanın, kendini daha kötü halde olanlarla; ahiret işlerinde ise tersine, kendinden üstün olanlarla kıyas etmesi gerekir.

Kaynak : Bir Neyzen, İki Derya (Şems ve Mevlana Hazretleri) - Kudsi Erguner